بسم الله الرحمن الرحیم
در قرآْن و روایات نسبت به ابعاد مختلف خواب، تمایلات و روش استفاده انسان از این نعمت حق تعالی بسیار سخن رفته است. همان گونه که خواب شب را برای انسان موجب آرامش و تعادل دانسته است، بیداری در آن را نیز مورد اهتمام قرار داده و آن را راهی برای کمال و جبران تمام کاستی ها، رشد و بلوغ فکری و زمینه برای وصال حق و عشق و مستی می داند. از طرفی در روز نیز که ظرف سعی، تلاش، کار و زندگی است و کسب حلال، ارتزاق خانواده و...، را گوشزد همگان خصوصا مردان می نماید. ولی در مواردی هم خواب کم در روز را موجب تقویت حافظه، تعادل در مزاج و تعقل برمی شمارد. حدیثی از جناب رسول اکرم(ص) روایت شده است که؛ (لا سهر الا فی ثلاث، تهجد بالقرآن و فی طلب العلم او عروس تهدی الی زوجها؛ شب زنده داری خوب و نیکو نیست مگر برای سه چیز، در محضر قرآن بودن، کسب علم و معرفت نمودن و سوم عروسی که به خدمت شوهر می رود تا موجب آرامش نفس و ایجاد محبت بین دو طرف گردد). در این روایت کوتاه ولی پرمعنا اساس زندگی و دورنمای یک سلوک برای سالک تبیین شده است. از آن جایی که انسان سه بعدی و دارای سه گونه وجودی است دارای سه خوراک و تغذیه نیز هست یعنی یک انسان تشکیل یافته از، نفس ، عقل و روح که غذای هر بخش طبق بیان این حدیث شریف معلوم شده است، به ترتیب عبارتند از ؛ 1_غذای روح، قلب و جان 2_غذای تفکر، تعقل، تحقیق و علم و دانش 3_غذای نفس و آرامش آن.
آری!اهمیت خواب در اسلام به قدری است که اسلام به آن توجه خاصی مبذول فرموده است. البته این طبیعی است که بدن پس از یک دوره فعالیت روزانه و خستگی نیاز به تجدید قوا برای ادامه کار و فعالیت دارد و خواب که یک استراحت بسیار پراهمیت می باشد از این قاعده مستثنی نمی باشد.
حضرت علی (ع) می فرمایند: (لکل عضو من البدن استراحه؛ برای هر عضوی از بدن استراحتی است .) و در بیانی حضرت امام موسی کاظم(ع) می فرمایند: (شبانه روز خود را چهار قسمت کنید و بخشی را برای مناجات و عبادت، بخشی را برای کار و فعالیت و بخشی را برای معاشرت های اخلاقی و اجتماعی و بخشی را برای تفریحات سالم و لذت های حلال اختصاص دهید. تا بدین وسیله بر کارهای دیگر نیز فائق آیید.)
|